Η παγκόσμια κρίση απαιτεί παγκόσμια διακυβέρνηση (;)

"..είτε η διακυβέρνηση θα παγκοσμιοποιηθεί είτε ο χρηματοπιστωτικός κλάδος θα γίνει λιγότερο παγκόσμιος.."

Το παρακάτω ενδιαφέρον άρθρο αναδημοσιεύεται από τους Financial Times :

"Ορισμένες κρίσεις προκαλούν υστερίες. Αλλες καθαρίζουν το μυαλό και βοηθούν στην αυτοσυγκέντρωση. Αυτή που ζούμε σήμερα έχει προκαλέσει και τα δύο. Εδώ και μήνες, οι Financial Times δημοσίευσαν σειρά άρθρων και αναλύσεων γύρω από το μέλλον του καπιταλισμού.

Πλέον, είναι η κατάλληλη στιγμή να συγκεφαλαιώσουμε τα συμπεράσματα από αυτή τη συζήτηση. Είναι γεγονός ότι η κρίση αυτή δεν έχει προηγούμενο, όσον αφορά την παγκοσμιότητά της, τόσο σε επίπεδο αιτίων όσο και όσον αφορά στις συνέπειές της. Διδαχτήκαμε, με μεγάλο κόστος, την ανάγκη καλύτερης διαχείρισης της παγκόσμιας οικονομίας - και ειδικά των διεθνών χρηματοπιστωτικών αγορών. Παράλληλα, ανακαλύψαμε πάλι κάποιες παλιές αλήθειες.

Οι άνθρωποι δεν συμπεριφέρονται πάντοτε ορθολογικά, αλλά κάνουν λάθη και παρασύρονται από την ευφορία που ενίοτε νιώθουν. Για τον λόγο αυτό, οι... αγορές δεν αυτορυθμίζονται σε κάθε περίπτωση. Οσο για τις αγορές που δεν υπόκεινται σε καμία ρύθμιση, ενδεχομένως θα λειτουργήσουν αρνητικά και όχι θετικά για τις κοινωνίες.

Βεβαίως, όλες αυτές οι κατηγορίες αφορούν τους καπιταλιστές και όχι τον καπιταλισμό, ο οποίος εμφανίζεται σε πολλές εκδοχές. Ενώ, λοιπόν, η μέχρι πρότινος κυρίαρχη αντίληψη ότι ο πιο χαλαρός έλεγχος είναι πάντοτε καλύτερος αποδείχτηκε λανθασμένη, οι βασικές αρχές της φιλελεύθερης οικονομίας της αγοράς -τα δικαιώματα ατομικής ιδιοκτησίας, το έξυπνο και δίκαιο ρυθμιστικό πλαίσιο και η δημοκρατική πολιτική- παραμένουν ακλόνητες.

Αδυναμία.

Η χειρότερη κρίση του καπιταλισμού εδώ και 70 χρόνια δεν έφερε στην επιφάνεια κάποιο εναλλακτικό όραμα για την κοινωνία. Ωστόσο, κατέστησε σαφές ότι το ισχύον εθνικό πλαίσιο εποπτείας των αγορών αδυνατεί να διαχειριστεί ένα παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα.

Στο εσωτερικό των χωρών είναι υποχρέωση των κυβερνήσεων να σώσουν τον χρηματοπιστωτικό κλάδο από την κατάρρευση. Σε αντάλλαγμα, οφείλουν να απαιτήσουν το δικαίωμα να περιορίζουν τις δραστηριότητες των επιχειρήσεων και να ευθυγραμμίζουν τους κινδύνους που αναλαμβάνουν με τα συμφέροντα των κοινωνιών. Οσες από αυτές ρισκάρουν και χάνουν, πρέπει να διαγράφονται μέσω της χρεοκοπίας τους, χωρίς όμως να παρασύρουν και άλλους μαζί τους.Η χρεοκοπία είναι, άλλωστε, συνώνυμη με τον καπιταλισμό: Αναγκάζει τον καθένα να αναλαμβάνει το κόστος των ενεργειών και επιλογών του. Ομως, η ανικανότητα των εθνικών κυβερνήσεων να διαχειριστούν τις διεθνείς αγορές, κατέστησε δυνατό για τους μεγάλους χρηματοπιστωτικούς ομίλους να αποφύγουν την έκθεσή τους σε αυτόν τον καπιταλισμό. Καθώς οι αγορές παγκοσμιοποιούνταν, οι εθνικοί κανόνες δεν μπορούσαν να αποτρέψουν ορισμένες επιχειρήσεις από το να γίνουν πολύ μεγάλες για να αφεθούν να χρεοκοπήσουν. Ταυτόχρονα δε, οι ίδιες αυτές επιχειρήσεις έγιναν τόσο μεγάλες ώστε ήταν αδύνατο να διασωθούν από τις εθνικές κυβερνήσεις, για οικονομικούς και πολιτικούς λόγους.

Το μεγαλύτερο ερώτημα που έχει ανακύψει αφορά τη διαχείριση αυτής της αντίφασης. Το σημερινό μοντέλο των παγκόσμιων αγορών και των εθνικών κυβερνήσεων δεν είναι βιώσιμο. Ετσι, λοιπόν, είτε η διακυβέρνηση θα παγκοσμιοποιηθεί είτε ο χρηματοπιστωτικός κλάδος θα γίνει λιγότερο παγκόσμιος. Μια υποχώρηση από τις αρχές της παγκοσμιοποίησης θα ήταν επώδυνη οικονομικά.

Με βάση δε το πολιτικό κλίμα που έχει δημιουργηθεί, θα οδηγούσε σε ένταση της καχυποψίας και ενίσχυση των ανταγωνισμών ανάμεσα στα κράτη. Οι ηγέτες του κόσμου είναι υποχρεωμένοι να αποτρέψουν τις χειρότερες συνέπειες μιας κρίσης την οποία δεν κατάφεραν να προλάβουν.

greece-salonica